In toenemende mate ervaar ik het belang van erkenning, van ertoe doen, van belangrijk zijn, van gezien worden. Wij mensen kunnen hier niet zonder. Het is de basis voor ons gevoel van welbevinden en onze identiteit. Voor dit welbevinden en onze identiteit zijn we afhankelijk van de erkenning door de ander.
Ziet hij of zij me staan?
Ben ik belangrijk voor die ander?
Hoe gaat de ander met mij om?
Doe ik ertoe? Doet mijn werk ertoe?
Wat vraagt de ander mij?
Met andere woorden: besta ik in de ogen van de ander en wie ben ik dan?
In mijn werk probeer ik ‘erkenning’ de grondtoon te laten zijn van alles wat ik doe. Het zien, het werkelijk willen zien van de ander, om dan vervolgens hem en haar de erkenning te geven die diegene toekomt. Ja, ik zie je. Ja, je bent belangrijk. Ja, je doet ertoe.
Het gaat er niet om of ik zou goedkeuren wat die ander doet of zegt, of ik het hier wel of niet mee eens ben. Het gaat niet over meningen. Het gaat over een basishouding van begrip, acceptatie en waardering.
Telkens weer ervaar ik bij mezelf en om me heen de vernietigende werking die uitgaat van niet-erkenning. Als we het gevoel krijgen dat de ander ons niet ziet, niet werkelijk zoals we zijn, als we het idee hebben niet belangrijk te zijn, als we het gevoel hebben dat we er niet toe doen, dat ons werk er niet toe doet. Dit kan gepaard gaan met gevoelens van afwijzing, verdriet, teleurstelling, verslagenheid, woede.
Tegelijkertijd ervaar ik de helende werking die uitgaat als we als mens wel erkend worden. De positieve impuls die het ons geeft, hoe het ons in beweging zet, ons motiveert. Hoe blij en gelukkig we ons hierdoor kunnen voelen.
De kracht van de emoties die erkenning - en daarmee ook niet-erkenning - bij ons losmaakt, wordt volgens mij sterk bepaald door de relatie die we met elkaar hebben. Hoe belangrijk is die ander voor ons welbevinden? Hoe belangrijker de relatie, hoe sterker de kracht.
Ik denk dat in organisaties deze kracht vaak wordt onderschat. De relatie die een medewerker heeft met de organisatie waar hij of zij zich iedere dag weer voor inzet wordt door hem in het algemeen belangrijk gevonden; het is in sterke mate belangrijk voor zijn welbevinden.
Ik ben ervan overtuigd dat als we deze grondtoon, deze basishouding van erkenning meer gewicht zouden geven in ons contact met elkaar, dat zowel het welbevinden van de ander als dat van onszelf enorm zou toenemen. Dit geldt voor alle contacten die we hebben. Of we nu familie zijn, vrienden, buren, landgenoten, wereldburgers, collega’s, leidinggevenden of medewerkers.
Met graagte draag ik met Cirkant deze visie uit.
Wil je meer lezen over erkenning, dan zijn onderstaande boeken aan te bevelen:
“Iemand zien staan. Zorgethiek over erkenning”, geschreven door dr. Annelies van Heijst, 2008
“Geweldloze communicatie”, geschreven door Marshall B. Rosenberg, 2001
“De ogen van de ander”, geschreven door Christien Brinkgreve, 2009
“Heeft erkenning betekenis in een organisatie?”, een voorzet voor een gesprek speciaal voor Cirkant geschreven door Instituut Dignitas. Deze voorzet is inmiddels in boekvorm verschenen en is verkrijgbaar bij www.instituut-dignitas.org.
In veel sprookjes zit het thema ‘erkenning’ op een of andere manier verborgen. “Assepoester” is mijn favoriet.